پی نوشت: شاید سومین بار است که این فیلم را می بینم. اولین بار در تلویزیون این فیلم را دیدم وقتی که در دوره راهنمایی مشغول به تحصیل بودم. دیدن این فیلم به زبان اصلی طعم دیگری دارد و در نسخه زبان اصلی است که نکات فیلم را خواهی فهمید. دیدن چندباره بعضی فیلم های ارزشمند به انسان درس هایی می آموزد که در نگاه اول و فهمیدن جریان فیلم، مسلما این درس ها را نمی بینی.

برخی از درس هایی که از این فیلم گرفته ام:

1.      در هر محیطی می توان متفاوت بود: برای تغییر لازم به تغییر محیط نیست، هر محیطی را می توان تغییر داد و تبدیل به جایی که دوست داریم کرد. ایجاد یک کتابخانه در زندان شاید شوخی به نظر برسد اما این کاری بود که توسط اندی انجام شد. ثمره این کار، تبدیل زندان به مکانی دوست داشتنی برای وی که در آن می تواند هم به مطالعه بپردازد و هم ارزشمندی خود در عزت نفس را حفظ کند(با آموزش افراد دیگر).

2.      پیگیری، صبر، زمان، انتقاد ناپذیری و راضی نشدن به کم کلید رسیدن به اهداف: اگر اندی کسی بود که با انتقاد دیگران سر خم می کرد، هیچ گاه نمی توانست کتابخانه اش در زندان را تاسیس کند. اگر اندی کسی بود که پیگیری کافی را نداشت، هیچ گاه بودجه برای تاسیس کتابخانه نمی یافت. اگر اندی کسی بود که به کم راضی می‌شد، هیچ وقت وسعت کتابخانه اش انقدر بزرگ نبود و به یک مکان کوچک بسنده می کرد. صبر، پیگیری و تلاش نقاط اصلی اندی در رسیدن به آزادی اش بود. با یک چکش 6 اینجی، 20 سال برای حفر تونل تلاش کرد و روز به روز پیش رفت. هیچ کس و هیچ وقت کسی فکر نمی کرد که با یک چکش 6 اینچی طی بیست سال بتوان از زندانی فرار کرد اما اندی با تلاش خود نشان داد می توان اینکار را کرد.

3.      ارائه مهارت های خود و ایجاد محیطی راحت برای خود: در صحنه ای از فیلم شاهد هستیم که اندی برای ارائه مهارت فرار مالیاتی به زندانبان تا سر حد مرگ پیش می رود. همین امر موجب می شود تا امین نگهبانان و رئیس زندان در امور مالیاتیشان گردد. اگر جرئت ارائه این مهارت توسط اندی نبود، هیچ گاه نمی‌توانست از زندان فرار کند و محیطی مناسب برای خود بسازد. تعیین دستمزد خود برای ارائه مشاوره مالی را آبجو برای همکارانش تعیین می کند تا بتواند محیطی را ایجاد کند که در آن احساس راحتی می کند و مدافعانی برای کارهایش پیدا کند.

4.      مقاومت تا سر حد مرگ برای رسیدن به هدف: طی کردن 500 یارد (نزدیک به نیم مایل) در لوله فاضلاب زندان برای رهایی مقاومتی ستودنی می خواهد. مقاومتی که کار هر کسی نخواهد بود حتی فکرکردن به آن. البته به نظرم این مقاومت و تلاش خستگی ناپذیر ناشی از انگیزه تصور هدف خود بوده است. هدفی که در این صحنه فیلم به خوبی توسط اندی تصویر شده است و هنگامی که از آن صحبت می کند چشمانش برق خاصی دارد.

5.      هدف داشتن و حل نشدن در محیط: اگر اندی هدفی برای فرار نداشت. اگر امیدی به آینده و زندگی بدون زندان نداشت مسلما در فضای زندان حل می شد . به خواسته هایی که به وی عرضه می‌ شد جواب رد نمی داد و نهایتا تا آخر عمر سالم در زندان می ماند. حل نشدن در فضای زندان نتیجه امید و هدف اندی بود.